Nỗi đau khi mất mẹ chồng

Mẹ chồng không là mẹ ruột nhưng những sự việc, hình ảnh như chất keo gắn kết tạo nên nỗi nhớ thấm dần trong tôi. Tôi cảm nhận nỗi mất mát lớn lao khi không còn mẹ.

Mẹ chồng tôi xuất thân từ nông dân. Mẹ vốn hiền lành, đảm đang, tháo vát cả việc nhà lẫn việc đồng áng, cùng chồng nuôi chín người con lớn lên đàng hoàng, tử tế. Tôi là một trong năm người con dâu của mẹ. Vợ chồng tôi làm việc ở thị xã cách nhà 20 km (đường mòn) nên mỗi năm đều về quê vào dịp lễ tết. Nhà mẹ đông người, các chị em dâu, chị chồng em chồng rất giỏi giang. Mẹ là trung tâm của mối quan hệ gia đình nên trong nhà lúc nào cũng êm ấm. Có những chuyện diễn ra trong nhà khiến tôi không thể nào quên.

Mỗi năm cứ vào mùng hai tết mẹ thức dậy rất sớm để gói bánh tét, dường như mọi thứ mẹ đã chuẩn bị sẵn từ đầu hôm. Rất buồn ngủ mà không dám, khi nghe tiếng khua nồi niêu tôi xuống bếp ngay để giúp mẹ. Có lẽ mẹ nhìn thấy bộ dạng còn ngái ngủ của tôi hoặc có thể mẹ biết tôi không giúp được gì nên bảo để mẹ làm một mình. Thế là tôi lại vào ngủ cho tới sáng.

Có lần tôi về đúng ngày cấy mạ non, sáng sớm ai cũng ra đồng, mẹ bảo thôi con ở lại nhà. Tôi không có việc gì làm nên lấy chổi ra quét nhà quét sân rồi lau mấy cái tủ. Quét xong cảm thấy chán quá, vội vào buồng lấy quần áo cũ của mẹ mặc rồi đi ra ruộng cấy. Nhìn các chị em dàn hàng ngang cấy những luống mạ thẳng tắp thúc giục tôi xuống ruộng. Tôi chỉ làm mỗi việc bỏ mạ cho một người cấy mà cũng không kịp nữa. Chỉ vậy mà tối ngủ tôi không trở mình được, lưng không sát chiếu; hôm sau mẹ không cho tôi ra ruộng nữa.

Trưa mẹ nấu một nồi khoai lang rất to, bảo tôi lấy rổ vớt ra, vừa vớt xong thì khoai cũng bị đổ xuống ngay bếp tro. Rất may lúc này chỉ có tôi với mẹ, mẹ phụ nhặt và rửa bụi. Tôi thấy lỗi của mình là sợ lửa nóng, còn mẹ nói tại cái bếp vừa to vừa xa. Nhà có nuôi trâu, nuôi lợn đàn và cả gà vịt nữa nhưng chưa lần nào tôi cho chúng ăn, mọi việc mẹ làm hết mà không nghe một tiếng than thở nào. Những lần về quê mẹ cho ăn các món thật dân dã: rạm rang, ốc len nấu dừa, ếch xào nghệ nước cốt dừa. Sau này mỗi lần nhớ lại thấy lòng bùi ngùi.

Tuổi già đến, mẹ bị tai biến, đi lại khó khăn, mẹ ở nhà chúng tôi để điều trị bệnh, cô em gái là người trực tiếp chăm sóc mẹ. Tôi may cho mẹ mấy bộ vải trắng kem để thay những chiếc bà ba nâu quen thuộc, mời thợ cắt tóc về nhà cắt búi tóc sau đầu của mẹ. Tôi biết mẹ tiếc những gì gắn bó với mình, nhìn mái tóc bạc phơ gọn gàng tôi cảm thấy hài lòng, còn mẹ cười hồn nhiên, lắp bắp kể một câu chuyện xưa nghe tiếng được tiếng mất, đây là cách phản ứng của mẹ. Nhìn mẹ tôi xốn xang vì quỹ thời gian cuộc đời.

Có hôm tôi đi làm về, rón rén vào buồng thấy chồng nằm ôm lưng mẹ từ bao giờ. Tôi xúc động rồi lặng lẽ ra ngoài. Tuy đã có con trai nhưng tôi chưa cảm nhận hết tình cảm của người đàn ông tuổi trung niên với mẹ như thế nào.

Rồi mẹ được đưa về quê, tôi hiểu đây là lần cuối cùng mẹ không đến nữa. Hai tháng sau mẹ bệnh nặng hơn, các con ở thành thị về bên mẹ. Tôi không thể nghỉ việc nên cuối mỗi buổi chiều một mình với chiếc cúp 78 về thăm và bốn giờ sáng trở lại thị xã. Mấy ngày sau, mẹ từ giã cõi trần trong sự tiếc thương vô hạn. Mẹ chồng không là mẹ ruột nhưng những sự việc, hình ảnh như chất keo gắn kết tạo nên nỗi nhớ thấm dần trong tôi. Tôi cảm nhận nỗi mất mát lớn lao khi không còn mẹ.

Nguyễn Triển